Een recente zaak waarbij een vermeende verdachte van brandstichting betrokken was en zijn gesprekken met de ChatGPT-chatbot benadrukt een dreigend juridisch dilemma: hoe beschermen we de privacy van gesprekken die worden gevoerd met steeds geavanceerdere kunstmatige intelligentie?
Jonathan Rinderknecht wordt beschuldigd van een verwoestende bosbrand in Californië. Aanklagers beweren dat online interacties tussen de heer Rinderknecht en ChatGPT, waaronder discussies over het verbranden van een Bijbel en het maken van een dystopisch beeld van een brand, zijn bedoeling onthullen om de brand te veroorzaken.
Hoewel de heer Rinderknecht onschuldig pleit, roept deze zaak verontrustende vragen op over de juridische gevolgen van steeds intiemere gesprekken met AI-systemen zoals ChatGPT. Deze programma’s zijn ontworpen om de menselijke dialoog na te bootsen: ze ‘luisteren’, bieden beredeneerde antwoorden en beïnvloeden zelfs de denkprocessen van gebruikers. Veel mensen wenden zich tot deze chatbots voor vertrouwelijke discussies over onderwerpen die te gevoelig of persoonlijk zijn om met echte mensen te delen.
Deze groeiende trend vereist een nieuw juridisch kader om de privacy van gebruikers op het gebied van AI-interacties te beschermen. Rechtsgeleerde Greg Mitchell van de Universiteit van Virginia beschrijft treffend de noodzaak van deze bescherming: “vertrouwelijkheid moet absoluut essentieel zijn voor het functioneren van de relatie.”
Zonder dit zullen gebruikers onvermijdelijk zelfcensuur uitoefenen, waardoor de voordelen die deze technologieën bieden op het gebied van geestelijke gezondheidszorg, het oplossen van juridische en financiële problemen en zelfs zelfontdekking worden belemmerd. Stel je het huiveringwekkende effect voor op een gebruiker die troost zoekt bij een AI-therapeut als hij vreest dat deze diep persoonlijke onthullingen in de rechtbank tegen hem kunnen worden gebruikt.
Momenteel behandelen bestaande juridische doctrines, zoals de Third-Party Doctrine, informatie die wordt gedeeld met onlinediensten als inherent niet-privaat. Deze aanpak houdt geen rekening met de unieke aard van interacties met geavanceerde AI-systemen, die steeds meer als vertrouwelingen fungeren in plaats van louter als gegevensopslagplaatsen.
Daarom is er een nieuw juridisch concept nodig – wat ik voorstel heet ‘AI-interactieprivilege’. Dit zou de bestaande wettelijke bescherming weerspiegelen, zoals de vertrouwelijkheid van advocaat-cliënt of arts-patiënt, door de communicatie met AI te beschermen voor doeleinden als het zoeken naar advies of emotionele steun.
Dit voorrecht zou echter niet absoluut zijn. Het moet het volgende bevatten:
- Beschermde gesprekken: Interacties met AI bedoeld voor advies of emotionele verwerking moeten worden beschermd tegen gedwongen openbaarmaking in de rechtbank, tenzij er uitzonderlijke omstandigheden zijn. Gebruikers kunnen deze bescherming activeren via app-instellingen of deze claimen tijdens een gerechtelijke procedure als de context dit rechtvaardigt.
-
Waarschuwingsplicht: Net als therapeuten die verplicht zijn om dreigende bedreigingen te melden, zouden AI’s wettelijk verplicht moeten zijn om voorzienbare gevaren die gebruikers voor zichzelf of anderen opleveren, bekend te maken.
-
Uitzondering op het gebied van misdaad en fraude: Communicatie waarbij criminele activiteiten worden gepland of uitgevoerd, blijft onder gerechtelijk toezicht vindbaar.
Dit raamwerk toepassen op de Rinderknecht-zaak: hoewel zijn aanvankelijke vraag over door AI veroorzaakte branden niet in aanmerking zou komen voor bescherming (vergelijkbaar met een online zoekopdracht), zouden zijn bekentenisopmerkingen over het verbranden van een Bijbel kunnen worden afgeschermd als emotioneel onthullend en niet direct indicatief voor criminele bedoelingen op het moment van openbaarmaking.
Het creëren van AI-interactieprivileges is van cruciaal belang om het vertrouwen in deze snelgroeiende technologie te vergroten. Het zou een signaal zijn dat open, eerlijke interacties met AI’s worden gewaardeerd, waardoor individuen hun potentieel voor zelfverbetering en probleemoplossing kunnen benutten zonder angst voor juridische repercussies voor openhartige digitale introspectie. Zonder dergelijke waarborgen lopen we het risico dat de voordelen die deze krachtige instrumenten bieden, worden onderdrukt, waardoor burgers ongerust worden over zelfs maar vrij denken in de digitale sfeer.
