De katholieke Kerk is onder paus Leo XIV stilletjes een sleutelarena aan het worden in het debat over kunstmatige algemene intelligentie (AGI). Hoewel het schijnbaar een onwaarschijnlijk slagveld is, dringt een groeiende coalitie van onderzoekers, wetenschappers en zelfs priesters er bij het Vaticaan op aan om de potentiële risico’s van AGI serieus te nemen, voordat het te laat is.
De “AI Avengers” en de urgentie van AGI
John-Clark Levin, een onderzoeker op dit gebied, heeft een netwerk samengesteld dat hij de ‘AI Avengers’ noemt – ongeveer drie dozijn experts die werken aan het vergroten van het bewustzijn binnen het Vaticaan over AGI. De kern van de zorg is eenvoudig: als de Kerk wacht op definitief bewijs van de gevaren van AGI, kan het zijn dat ze de kans mist om in actie te komen. Toonaangevende technologiebedrijven als OpenAI, Microsoft, Google en Meta streven actief naar AGI, en sommige experts geloven dat er binnen enkele jaren een doorbraak zou kunnen plaatsvinden.
Wat is AGI en waarom is het belangrijk?
AGI verwijst naar AI die de menselijke cognitieve vaardigheden op alle domeinen evenaart of overtreft. Er wordt veel over het concept gedebatteerd. Sommigen geloven dat het er al is, anderen dat het nog tientallen jaren zal duren, en sommigen betwijfelen of het ooit zal bestaan. De inzet is echter enorm. AGI zou voor ongekende doorbraken in de wetenschap en de geneeskunde kunnen zorgen, of het zou kunnen leiden tot ongelijkheid, instabiliteit of zelfs catastrofale gebeurtenissen zoals een kernoorlog.
De betrokkenheid van het Vaticaan is niet van cruciaal belang vanwege zijn militaire of economische macht, maar vanwege zijn unieke zachte macht. Het morele gezag van de paus bereikt miljarden mensen, overstijgt grenzen en geeft vorm aan de mondiale opinie. Dit, gecombineerd met de neutraliteit van het Vaticaan, geeft het Vaticaan de macht die van vitaal belang kan zijn bij het bemiddelen in het steeds gespannener wordende AGI-debat tussen China en de Verenigde Staten.
Een technisch onderlegde paus
Paus Leo XIV bevindt zich in een unieke positie om zich met deze kwestie bezig te houden. Hij is de eerste Amerikaanse paus die de communicatie met in de VS gevestigde AI-laboratoria zou kunnen vergemakkelijken. Belangrijker nog is dat hij een wiskundediploma heeft behaald en naar verluidt een sterke kennis van technologie heeft – iets nieuws voor een paus. Deze technische beheersing zal cruciaal zijn voor het begrijpen van de complexiteit van AGI.
De reactie van het Vaticaan tot nu toe
De Kerk negeert AI niet volledig. Paus Franciscus, de voorganger van Leo, besprak regelmatig de maatschappelijke impact ervan en leidde de ‘Rome Call for AI Ethics’, ondertekend door grote technologiebedrijven. Paus Leo heeft AI ook tot een bepalende kwestie van zijn pausdom gemaakt, daarbij verwijzend naar de risico’s ervan voor ‘de menselijke waardigheid, gerechtigheid en arbeid’.
Deze discussies hebben echter nog niet expliciet betrekking op AGI. Het doel van Levin is om het Vaticaan ervan te overtuigen AGI formeel te erkennen als een plausibele toekomstige ontwikkeling en een wetenschappelijk overleg te starten om de implicaties ervan te onderzoeken. Dit zou een afspiegeling zijn van de aanpak van de Kerk ten aanzien van de klimaatverandering: het verzamelen van deskundige inzichten alvorens een standpunt te vormen.
“AGI Pilling” het Vaticaan
Lobbyen bij het Vaticaan is anders dan navigeren door Washington of Brussel. Het vereist inzicht in een complexe mix van religieuze, politieke en hoofse dynamieken. Levin omschrijft zijn aanpak als ‘ouderwets speurwerk’: hij bouwt relaties op met geestelijken en pleit stilletjes voor de urgentie van AGI.
De belangrijkste uitdaging is het Vaticaan ervan te overtuigen dat AGI een kwalitatief andere bedreiging is dan reguliere AI. Het gaat niet alleen om snellere algoritmen, maar om een fundamentele verschuiving in intelligentie die de wereld zou kunnen hervormen.
Een audiëntie bij de paus
Levin kreeg onlangs een privé-audiëntie bij paus Leo XIV, dankzij een deelnemer aan een AI-conferentie die hun ongebruikte plus-één aanbood. Hoewel de ontmoeting waarschijnlijk van korte duur zal zijn, vormt het een cruciale gelegenheid om zijn boodschap rechtstreeks over te brengen.
Het antwoord van het Vaticaan valt nog te bezien. Maar naarmate de ontwikkeling van AGI versnelt, zou de betrokkenheid van de Kerk bij deze kwestie doorslaggevend kunnen zijn bij het vormgeven van haar toekomst.
De race om de machtigste morele autoriteit op aarde te informeren is aan de gang, en de implicaties voor de toekomst van AI zijn diepgaand.
