Tijdens zijn recente AI Day-evenement in Guangzhou onthulde de Chinese fabrikant van elektrische voertuigen Xpeng Iron, een mensachtige robot die onmiddellijk de aandacht van het internet trok. Video’s van Iron die over het podium liep en bewegingen vertoonde die als opvallend en ongemakkelijk werden beschreven, gingen snel viraal op sociale mediaplatforms in zowel de VS als China. Om de scepsis te onderdrukken dat de robot iets anders zou zijn dan een slim vermomde menselijke artiest, zette Xpeng tijdens de presentatie een ongekende stap: ze sneden Iron live op het podium open om de innerlijke werking ervan te onthullen.
Het griezelige vallei-effect, een fenomeen waarbij bijna menselijke figuren gevoelens van onbehagen oproepen, speelde een grote rol bij het vormgeven van de reactie van het publiek op ijzer. Het spierwitte ontwerp, compleet met uitgesproken borstrondingen – een kenmerk dat je niet vaak ziet bij mensachtige robots – versterkte dit gevoel van buitenaardsheid nog verder. Commentatoren maakten vergelijkingen met populaire sciencefictionwerken als ‘Under the Skin’, ‘Ex Machina’ en zelfs ‘Terminator 2’, waarbij werd benadrukt hoe deze verhalen zowel de creatie als de perceptie van robots blijven beïnvloeden.
Het debuut van Iron staat niet op zichzelf. De afgelopen jaren heeft een reeks humanoïde robots virale aandacht gekregen vanwege hun vooruitgang (of het waargenomen gebrek daaraan). Tesla’s Optimus, Boston Dynamics’ Atlas en de onlangs onthulde NEO-huishoudhulpbot van X1 zijn slechts enkele voorbeelden die de blijvende publieke fascinatie voor antropomorfe machines aantonen.
Ondanks tientallen jaren van ontwikkeling worstelen humanoïde robots nog steeds met fundamentele taken zoals gracieus lopen of voorwerpen met behendigheid manipuleren – iets dat in 2014 door Popular Science werd benadrukt en vandaag de dag helaas nog steeds het geval is. Deze aanhoudende kloof tussen belofte en werkelijkheid versterkt de verontrustende aard van deze creaties alleen maar en trekt ons mee in een complexe dans van fascinatie en begrip.
Voor bedrijven als Xpeng is het benutten van deze inherente intriges een slimme marketingstrategie. Het genereren van krantenkoppen met humanoïde robots is een gegarandeerde manier om de publieke belangstelling te wekken in een steeds drukker wordend technologisch landschap.
Uiteindelijk overstijgt de impact van Iron louter de virale bekendheid. Het dient als een grimmige herinnering dat de zoektocht om machines te bouwen die op onszelf lijken, diep verweven is met onze eigen menselijke angsten en verlangens. Waarom vinden we deze kunstmatige mensen zo boeiend en zelfs verontrustend? Misschien ligt het antwoord ergens in de diepten van ons collectieve onderbewustzijn – een weerspiegeling van wat het betekent om mens te zijn in een tijdperk dat steeds meer wordt bepaald door technologie.
